[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jest już tylko jeden Boży, nie ma innych dwudziestu czterech (4,4), bo Sędzia jest jeden dla
wszystkich (Rz 14,10; Hbr 12,23; Jk 4,12). Biały kolor tronu mówi o niebie i o bezwzględnej
bezstronności Sędziego. Jest nim Bóg, co nie przeczy danym o sądzie przekazanym Synowi (J
5,22.27), bo ostateczną racją przypisywania sądu zarówno Ojcu, jak Synowi (np. Dz 17,31; 2
Kor 5,10) jest jedność natury Bożej. Uciekła ziemia od oblicza Boga jak w teofaniach ST (zob.
16,20), co w apokaliptyce jest objawem końca świata. Nie musi to być unicestwienie, może
oznaczać tylko gruntowną przemianę. Końcowy cytat z Dn 2,35 (wg Teodocjona) znaczy
tyle, co: nie pozostało z nich śladu .
12 13. Niezręcznie te dwa wiersze ukazują dwukrotne zmartwychwstanie umarłych jest
to sprawa redakcji pojanowej. Zmartwychwskrzeszenie jest powszechne. Otwarte księgi,
reminiscencja Dn 12,1, to lista czynów ludzkich, jedno ze stałych pojęć judaistycznych. Inna
księga życia, jak w 3,5, to symbol wyboru Bożego do łaski. Tak więc na zbawienie składają się
dwa czynniki: łaska powołująca człowieka i jego odpowiedz na nią. Zmierć i Otchłań znów
wymienione razem, jak w 6,8.
14 15. Obie te personifikacje muszą zawierać jakiś pierwiastek demoniczny, skoro
podlegają wspólnej karze z szatanem (20,10). Aączność ich wzajemną podaje już Mdr 2,24.
Nieprzyjaciółka ludzkości (1 Kor 15,26.55) zostanie usunięta. Druga śmierć oznacza
potępienie (2,11; 20,6), a jezioro ognia piekło (19,20). Potępienie w piekle jest też udziałem
nie zapisanych, a więc zupełnie pozbawionych łaski. W zestawieniu z uprzednio ukazanym
sądem na podstawie czynów kara ta jest następstwem postępowania. Wykluczone jest zatem
tłumaczenie, że potępienie może być niezależne od czynów, jak i przypuszczenie, że piekło jest
tylko pogrążeniem w nicość (por. 20,10). Na razie mowa jest tylko o potępionych, gdyż
zbawionymi zajmą się ostatnie dwa rozdziały księgi.
NOWE JERUZALEM
Tematem ostatnim w porządku chronologii i logiki, po usunięciu i eliminacji zła
moralnego, jest ostateczne połączenie Boga ze swym ludem Gody Baranka z Oblubienicą.
Nosi tu ona kształt Nowego Jeruzalem. Dwa niemal jednakowe opisy Miasta Zwiętego to
dwie fazy istnienia Kościoła. Jest on rzeczywistością eschatologiczną już teraz w doczesności,
a potem nastąpi jego pełnia eschatologiczna niebo. W obecnej redakcji księgi porządek tych
aspektów jest odwrotny: najpierw ukazuje się faza definitywna, wieczna.
NOWE STWORZENIE JERUZALEM NIEBIESKIE (21,1 8)
1
21 I ujrzałem niebo nowe i ziemię nową,
bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły, i morza już nie ma.
2
I Miasto Zwięte Jeruzalem Nowe
ujrzałem zstępujące z nieba od Boga,
przystrojone jak oblubienica zdobna w klejnoty dla swego męża.
3
I usłyszałem donośny głos, mówiący od tronu:
«Oto przybytek Boga z ludzmi:
i zamieszka wraz z nimi,
i będą oni Jego ludem,
a On będzie BOGIEM Z NIMI .
4
I otrze z ich oczu wszelkÄ… Å‚zÄ™,
a śmierci już nie będzie
Ani żałoby, ni krzyku, ni trudu
już nie będzie,
bo pierwsze rzeczy przeminęły».
5
I rzekł Zasiadający na tronie:
«Oto czyniÄ™ wszystko nowe».
I mówi: «Napisz:
SÅ‚owa te wiarygodne sÄ… i prawdziwe».
6
I rzekł mi:
«StaÅ‚o siÄ™.
Jam jest Alfa i Omega,
PoczÄ…tek i Koniec.
Ja pragnÄ…cemu
dam darmo pić ze zródła wody życia.
7
Zwycięzca to odziedziczy,
i będę mu Bogiem,
a on będzie Mi synem (Rdz 17,7; Ps 89[88],27).
8
A dla tchórzów, niewiernych, obmierzłych, zabójców, rozpustników, guślarzy,
bałwochwalców i wszelakich kłamców:
udział [ich] w jeziorze gorejącym ogniem i siarką.
To jest Å›mierć druga».
1. Zapożyczone z Iz 65,17; 66,22 wyrażenie nowe niebo i nowa ziemia zostało rozwinięte
w apokaliptyce judaizmu. Sens jego jest następujący: obecny wszechświat ustąpi nowemu
odrodzonemu , w którym nie będzie już żadnej niedoskonałości (por. Mt 19,28; Dz 3,21; Rz
8,19 22). Morza nie ma nacisk położony na tym elemencie kosmosu tłumaczy się jego
znaczeniem symbolicznym, zwiÄ…zkiem z mitycznymi potworami (Lewiatanem, Rahabem,
Smokiem, Wężem por. 12,3), które w Piśmie Zwiętym oznaczają wrogie Bogu siły, bądz też
związkiem z ideą zmienności, obrazowaną przez przypływ i odpływ.
2. Stolica nowej ziemi to Nowe Jeruzalem, naprawdę święte. Dwa szczegóły są tu
zestawione w sposób nieoczekiwany: zstępowanie z nieba i porównanie z Oblubienicą. Już
judaizm idealizował przyszłą świątynię, jak i przyszłą Jerozolimę (Iz 54,11 17). W tym samym
kierunku zmierzając NT czyni ją miastem niebieskim (Ga 4,26; Flp 3,20). Jeruzalem zstępuje
od Boga, bo jest darem Å‚aski. Natomiast zestawienie Miasta z OblubienicÄ… ma znamiennÄ…
paralelę w apokryficznej literaturze: na oczach wizjonera symbol płaczącej kobiety przechodzi
w obraz miasta (4 Ezd 10,25 27). Tekst Ga 4,26n też zestawia w jedną całość pojęcie Miasta i
Matki. Tak i w Ap 12,2 uwydatniono bolesny aspekt rodzenia potomstwa ludu Bożego, tu
natomiast dochodzi do głosu idea niezmąconego szczęścia Zdobna w klejnoty wzorem opisu z
Iz 61,10 (por. 21,11 26).
3 4. Głos, zapewne anioła, stwierdza urzeczywistnienie wszystkich proroctw o
najściślejszym związku Boga z Jego ludem. Znów termin przybytek, jak w 7,15, nasuwa myśl o
Bożej obecności, istocie szczęścia zbawionych. Tytuł Mesjasza Emmanuel (Bóg z nami), tytuł
Iz 7,14; 8,8 jest tu prorockim określeniem wzajemnej bliskości Boga i Jego ludu (Jr 31,33; Ez
37,27), tutaj znajduje swe ostateczne wypełnienie jako koniec zbawczego planu. Bóg bliski
zbawionym to koniec ich doczesnych udręk. Wyrażone są one słowami zapożyczonymi z Iz
25,8; 35,10; 65,17.19. Pozytywny aspekt szczęścia ukaże się dopiero w 22,3 5.
5. Odzywa się sam Bóg odpowiednik FIAT podczas stwarzania (Rdz 1,3 25),
stwierdzając kosmiczne odrodzenie (zob. 21,1). Dalsze i mówi raczej odnosi się do anioła, na
zasadzie paraleli do 19,9. Zachodzi nieznaczna różnica w sformułowaniu tej oceny
wiarygodności księgi.
6 7. Czas przeszły rzekł znów wskazuje na Boga jako mówiącego. Co do sensu Alfy i
Omegi zob. 1,8. Uwyraznienie PoczÄ…tek i Koniec jest wzorowane na Iz 44,6 (por. Rz 10,4;
11,36). Szczęście wieczne, dzieło dobroci Bożej, ukazane pod postacią Janowej wody żywej (J
4,14; 7,38n), przypomina obietnice proroków (Iz 55,1; Za 14,8). Człowiek jednak musi okazać,
że darmo ofiarowaną mu łaskę przyjmuje i dzięki niej walczy i zwycięża (por. niech przyjdzie
w J 7,37). Odziedziczy zgodnie z określeniem biblijnym tego, co mieli od Jahwe otrzymać
Izraelici (por. Wj 15,17), odnosi się już u Dn 12,13 i Mdr 3,14; do nagrody wiekuistej. W NT
[ Pobierz całość w formacie PDF ]