[ Pobierz całość w formacie PDF ]
C o d z i e Å„, c o c h w i l a, c o s Å‚ o w o, c o g r o z a,
C o o k l a s k... Prawa przed nimi litera
Drży jak pod wiatrów skrzydłem żółta łoza,
I mają tylko dwa warunki z góry27,
Pierwszy: ż e j e d e n O j c ó w B ó g, a wtóry:
%7Å‚ e by w a l c z y l i p r a w d Ä… i d l a p r a w d y.
Dziś kiedy w ustach L u d wszędzie i zawdy,
G ł o s l u d u musiał wnijść, i masz go w Jury28.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opinio! o j c z y z n o j c z y z n o twe siły
Są z g ł o s u ludu... głos ten wszakże wtedy
Pozarastane otwiera mogiły
I jest ogromnym głosem Boga, kiedy
Już t y l k o g ł o s e m i bez s w o j e j siły,
K i e d y o r z e k a p r a w d Ä™, by j Ä… o r z e c,
Jak w nieczłowieczym ujęciu toporzec...
Kiedy jest przeto n a p u s z c z y w o Å‚ a n i e m:
Gdy musi żebrać, aby go słuchano,
Choć mógłby bawić tęcz umalowaniem,
27
Pojęcie proroków z prawa obowiązującego w Izraelu wzięte; sądzę, że z właściwego zródła. Prorocy fałszem
dla prawdy walczący powoływani byli przed sąd. I duchowie proroków są poddani prorokom; patrz u ś. Pawła
w Liściech.
28
Jury po polsku: s Ä… d p r z y s i Ä™ g Å‚ y c h.
185
Kiedy jest ducha ostatniÄ… wygranÄ…...
Kiedy, bez kształtu prawie i bez linii,
Głos czegoś... nie wiem... głos jakiejś O p i n i i.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
To strach! milczycie teraz strach to wielki,
Ten głos, przez potów, krwi i łez kropelki
OciekajÄ…cy w sumienia naczynie
Pod narodami, jak w mistycznÄ… skrzyniÄ™,
Jak w wór bajeczny Greków z morskim wiatrem,
Jak w ściek pod męczeństw tu amfiteatrem...
*
To mówiąc słuchać każę każę na to,
By nie ociekła i stąd kropla z a t o...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ho! więc prorokiem jesteś? nie wiedziałem!
Konstanty wrzaśnie a inni z zapałem:
Przestań! a inni: Mów!...
Już powiedziałem
Więc, co jest p r o r o k, wiecie a co w i e s z c z e,
Przestańcie gwarzyć, pokrótce obwieszczę:
Jako więc prorok, wychodząc z sumienia,
P r a w d ą d l a p r a w d y gore w kształt płomienia,
Tak wieszcz z p i Ä™ k n o Å› c i wychodzi poczucia
(A piękność k s z t a ł t e m Prawdy i Miłości),
Więc od snowania wchadza do wysnucia,
O k r e ś l a p r o f i l... stąd zalet całości
Szukamy w wieszczu stÄ…d wszyscy wieszczowie
Rozpoczynali piękności podziwem,
StÄ…d nieraz wiecznych siÄ™ z nich rzeczy dowie
Ten tylko, kto wie: że ogniw z ogniwem
Złączeni właśnie są przez przeciwności
%7łe za profilem Prawdy i Miłości
Tegoż profilu całość jest odjemna,
Przeciwna jakbyś wystrzygł nożycami
Z papieru, i część odleciała ciemna,
Część tła, co w profil się szczerbami plami.
Tę część na niebo kładąc, wieszcz powiada:
Oto błękitnej prawdy jest plejada...
Gdy prorok, owszem, część istotną bierze,
W Nadziei razem, w Miłości i Wierze,
Bo p r o r o k i d z i e, wieszcz po próżni l a t a,
U n o s i, częściej zachwycać p o t r a f i a,
A wróżbiarz z fatów, z przypadkowań łata,
Nie idzie ani ulata, lecz t r a f i a...
I tak w Italii tej mojej Macosze,
Tak pięknej! wieszczów laur na gruzach szumi,
186
I tak u Matki mojej jest po trosze
Proroctwa, choć je Car i głupstwo tłumi:
Car, bo rozumny głupstwo, bo tchórzliwe,
Z a m i a s t o c z y s z c z a ć, d e p c e serca żywe!
*
I tak wróżbiarze z t r a f ó w się karmiący
To są d z i s i e j s i świata politycy,
Kuglarze F a t u m s Å‚ u d z y czarownicy!...
Tym wieszcz i prorok miecz to gorejÄ…cy
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tu kredą koło zakreślił na stole,
A potem z ś r o d k a promień wywiódł w kole
I mówił:
Z r o d e k, który centrum znaczy29,
Znaczy i s p o s ó b w tym polskim języku,
Który m a w s o b i e i w l u d z i a c h s ł u c h a c z y
Owóż to jeden sposób! O! Mistyku
Największy, Piaście stary, tyś to wiedział
Od złotowłosych pielgrzymów zza świata...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tu zamilkł potem rzekł: Ta cała krata
Promieni w formy strzelających przedział
To są p r o r o c z e wnętrzności narodu
A wieszczów wieniec to l i n i a o b w o d u,
A wnętrzny koła a s t r, skąd są promienie,
To przenajczystsze narodu sumienie!
Stąd to natchniony kmieć na t r a f o w n i k ó w,
Na powierzchownej prawdy udawaczy,
Ma ono mądre słowo: C z a r o w n i k ó w.
C z a r w ludzie jest to, co le prestige znaczy.
Więc niechaj p r a w d ą d l a p r a w d y walczący
Wpierw r o z c z a r u j ą Czar ów czarujący,
Czar ów, co władzy zewnętrznym kłamaniem
(WiÄ™c nie o d B o g a w Å‚ a d z y p o c h o d z Ä… c é j),
Niech go odgarnÄ… dziÅ› a dziÅ› powstaniem!
Dziś jeszcze wstawszy stąd, od tego stoła,
Gdzie zasiedliśmy w p o d o b i e ń s t w o k o ł a.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A c z a r ów w nas jest, kiedy się drapujem;
W niewiastach, kiedy anielskości kłamią;
29
To pojęcie ś r o d k a autor wykiadał już Rodakom na posiedzeniu dnia 29 listopada w roku 1846 w ratuszu
brukselskim.
187
W duchownych, w których ducha mało czujem;
W konspiratorach, co sztylety Å‚amiÄ…
Na wykrzykników trupie; w mężach stanu,
Co w oknach lampy palą przez noc całą;
W poetach, ile zaślepieni chwałą...
N a j j a ś n i e j s z e m u (?) ci wciąż służą panu,
Bo on to p a p i e ż c z a r u.
Czar papieży,
Ile z z e w n Ä™ t r z n e j pochodzi przyczyny,
Z szat drogich, pawich piór i pajęczyny
Koronek również do n i e g o należy30
I przez to tylko łączność tam być może,
Nim w o j n Ä™ p r a w d y Polska wygra w s o b i e,
Nim przed oblicze miecz przyniesieni Boże31
A On odpowie: Dość jest. Resztę zrobię...
*
[ Pobierz całość w formacie PDF ]