[ Pobierz całość w formacie PDF ]
moim ty", powiedział, (zaś), że (jest) niewolnikiem jego
dowiedzie mu siÄ™, pan jego ucho utnie mu.
Oto (są) wyroki sprawiedliwości318, które Hammurabi, król
potężny trwale ustanowił i (który) krajowi słuszne obyczaje
oraz dobre przewodnictwo pozwolił uzyskać.
Hammurabi, król wspaniały jam (jest)!, Wobec czar-
nogłowych, których Enlil powierzył mi, (a) władzę pasterską,
nad którymi Marduk dał mi, nie byłem niedbały, ani
bezczynny319; siedziby bezpieczne wyszukałem im, (od)
ciężkich trosk (ich) uwolniłem, sprawiłem, że zajaśniała dla
nich światłość.
Bronią potężną, którą Zababa i Isztar podarowali mi,
mądrością, którą Ea mnie obdarzył, mocą, którą Marduk dał
mi wrogów na górze i na dole320 wytępiłem. Zamieszki
opanowałem321, spokój krajowi zapewniłem. Mieszkańcom
osad, w żyznym stepie322 umożliwiłem spokojne zamieszkanie,
żadnemu awanturnikowi nie pozwoliłem niepokoić ich.
318
dînât meÅ›arim zob. wyżej ss. 25-28.
319
ahi ul iddi ramion (bezczynnie) nie opuściłem".
320
eliś o śapliś dosł. na górze i na dole", czyli wszędzie". Określenie
zgodne z babilońskim punktem odniesienia: na górze", czyli w górze
rzek Eufrat i Tygrys (tzn. na północy i północnym zachodzie) oraz na
dole" biegu obu rzek (tzn. na południu).
321
qablatim ubelli; ubelli od bęlum rządzić, panować", tu w
znaczeniu zapanować nad". W konsekwencji termin qablatim
walki" należy rozumieć tu jako walki (wewnętrzne)" =>
zamieszki".
322
aburrum nawodniona, zagospodarowana część stepu.
Bogowie wielcy zawezwali mnie. Jam jest (zatem)
pasterzem troskliwym, którego berło jest prawomocne. Cień
mój dobroczynny nad miastem mym rozpościera się, w
sercu323 mym lud kraju Sumeru i Akadu trzymam. Dzięki mej
(boskiej) Opiekunce powodziło im się, w pokoju wciąż
rządziłem nimi, mądrością mą osłaniałem ich.
Aby silny słabego nie krzywdził, aby sierocie (i) wdowie
oddana została sprawiedliwość, w Babilonie, mieście, któremu
Anu i Enlil głowę jego podnieśli (wysoko), w E-sagili,
świątyni, której jak niebo i ziemia fundamenty są trwałe, aby
prawo kraju ukierunkować, aby wyroki324 kraju (słusznie)
rozstrzygane były, (aby) pokrzywdzonemu oddano
sprawiedliwość, słowa me cenne na steli mej zapisałem i przed
posągiem mym Król Prawa" trwale (ją) ustawiłem.
Jam król, który pomiędzy królami największy jest, słowa
moje wyjątkowe, potęga moja równej nie ma.
Na rozkaz Szamasza, sędziego wielkiego nieba i ziemi,
sprawiedliwość moja w kraju niechaj rozbłyśnie; z polecenia
Marduka, pana mego, zamierzenia moje325 przeciwnika niech
nie mają. W E-sagili, którą miłuję, imię moje z szacunkiem po
wsze czasy niechaj będzie wymawiane.
323
utlum dosł. łono", zwykle w odniesieniu do kobiet, tu natomiast
ma podkreślać opiekuńczy charakter (matczyny) troski Hammurabie-
go o swój lud.
324
purusę od purusum rozstrzygnięcie", tu rozstrzygnięcie sądowe"
=> wyrok". CaÅ‚y zwrot: purusÄ™ parâsum dosÅ‚. rozstrzygniÄ™cia
rozstrzygać" (zob. n. 66) => wyroki wydawać".
325
usuratu-a od usurum rysunek (zapis)" ale też plany,
zamierzenia". Poprawne są obydwa tłumaczenia: dosłowne i
przenośne. W pierwszym przypadku chodziłoby o przeciwnika samego
napisu na steli, a w drugim o osobÄ™ sprzeciwiajÄ…cÄ… siÄ™ wyrokom
królewskim.
Człowiek326 skrzywdzony, który pozew wniósł, przed posąg
mój Król Prawa" niech przyjdzie i stelę moją potężną,
zapisaną niech przeczyta i słów mych cennych niechaj
wysłucha. Stela moja sprawę (jego) niech objaśni mu, wyrok
swój niech zobaczy, sercu swemu niechaj ulży i (powie):
Hammurabi (to) pan, który jak ojciec rodzony dla ludu jest,
poleceniom Marduka, pana swego jest posłuszny, wolę
Marduka na górze i na dole wypełnił, serce Marduka, pana
swego uradował i spokój ludowi po wsze czasy zapewnił, zaś
krajem rządził sprawiedliwie". To niechaj powie i przed
Mardukiem, panem mym (oraz) Sarpanitum, paniÄ… mojÄ…, z
całego serca niech (w podzięce) pomodli się za mnie.
Opiekuńcze Szedum (i) Lamassum, bóstwa wchodzące do
E-sagili oraz bóstwo Libittum z E-sagili, (chwałę) wypowiedzi
mej codziennie przed Mardukiem, panem mym i Sarpanitum,
panią moją niechaj powiększają.
Na przyszłe dni, na zawsze król, który w kraju nastanie
słów sprawiedliwości, które na steli mej napisałem niech
strzeże, praw kraju, które określiłem327, wyroków kraju, które
rozstrzygnÄ…Å‚em niech nie zmienia, (a) zamiarom moim nie
sprzeciwia się. Jeśli człowiek ten rozum ma i krajem swym
jest zdolny rządzić sprawiedliwie, na słowa, które na steli mej
napisałem, niech zważa oraz (sposób) postępowania (i)
prowadzenia się328
326
awîlum.
327
adinu od diânum; w sensie nadawania ksztaÅ‚tu, poprzez dokonywanie
prawidłowej interpretacji prawa zwyczajowego.
328
Tłumaczenie dosłowne; kibsum krok, ślad, kroczenie, postępo-
wanie", ridum (dobre) prowadzenie, kierowanie, zmierzanie". Cały
zwrot jest do pewnego stopnia równoznaczny z określeniem zwyczaje
i obyczaje".
(w życiu), prawo kraju, które określiłem, wyroki kraju,
które rozstrzygnąłem, stela ta niechaj ukaże mu. Poddanym
swoim niech odda sprawiedliwość, prawa niech określa,
wyroki im niech rozstrzyga, z kraju swego złego i
nikczemnego niech wypędzi, spokój ludowi niechaj zapewni.
Hammurabi, król sprawiedliwości, któremu Szamasz
prawdę (o prawach)329 objawił, jam oto jest! Słowa moje są
[ Pobierz całość w formacie PDF ]